Barut jest położony około 2 km od Jemielnicy. Miejscowość została założona w 1832r. na obszarze wykarczowanego lasu, który został podzielony na dwadzieścia parcel. Pierwotna nazwa wsi: Liebenhain, pochodziła od nazwiska założyciela osady, Liebeneinera,, który był inspektorem leśnym Królewskiego Urzędu Leśnego. W 1864r. pojawiła się także nazwa: Wanut, która zapewne została wzięta od nazwiska. Obecna nazwa: Barut pochodzi od nazwiska poświadczonego w XVI-wiecznej wzmiance. Pierwsi mieszkańcy osady należeli do kościoła ewangelickiego w parafii w Grodźcu koło Opola, a potem do parafii w Piotrówce lub w Strzelcach Wielkich. Wraz z upływem czasu liczba ewangelików malała, aż ostatecznie ustaliła się na poziomie – średnio 5 ewangelików. Rosła natomiast liczba katolików, którzy należeli do parafii w Jemielnicy.
W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg znajduje się krzyż kamienny z 1896r., a dalej kapliczka – obecnie pw. Trójcy Świętej. Pierwotnie w tym miejscu stało nieco mniejsza kapliczka – murowana, otynkowana, na rzucie prostokąta, sklepiona kolebkowo, z dachem siodłowym krytym dachówką, nad którym znajdowała się sześcioboczna wieżyczka z dzwonem. W jej wnętrzu umieszczono figurę św. Jana Nepomucena w stylu ludowym i późniejszą – św. Jana Chrzciciela oraz obraz Trójcy Świętej. Kapliczka została zbudowana kilkanaście lat po założeniu osady, w połowie XIX wieku.
Kapliczka przez wiele lat była pod opieką mieszkańców. W niej odprawiano nabożeństwa majowe i różańcowe. Szczególnie gorliwie modlono się tu w dni krzyżowe. Sporadycznie w kaplicy odprawiano msze święte. Kapłan do mszy św. przebierał się u rodziny Jamborek. Wierni uczestniczący w mszy św. stali przed kapliczką. Mimo braku zezwolenia i poparcia ks. proboszcza Gintera Reimanna, kapliczkę rozbudowano po 1989r. W trakcie nielegalnej rozbudowy, bez wizji przestrzennej, funkcjonalności i estetyki, zostały dobudowane dwie nawy boczne – na polu rodziny Jamborek i w ogrodzie rodziny Bryś oraz pomieszczenie na zakrystię. Augustyn Strzałek ufundował tabernakulum, elektroniczne organy i żyrandole, ławki wykonali mieszkańcy. Ks. Ginter Reimann nie zgodził się na przechowywanie Najświętszego Sakramentu w kaplicy i nie wystąpił o pozwolenie do Kurii Biskupiej. Proboszcz nie wyraził zgody na odprawianie niedzielnej mszy św. w sobotni wieczór.
W sierpniu 1992r. parafię objął nowy duszpasterz, ks. Henryk Pichen. Swoje urzędowanie rozpoczął od uporządkowania spraw parafialnych po swoich poprzednikach. Szybko nawiązała się dobra współpraca z sołtysem wsi, Elżbietą Frey i mieszkańcami. Ks. bp. Antoni Adamiuk wyraził zgodę na przechowywanie Najświętszego Sakramentu w tabernakulum. Od stycznia 1993r. regularnie odprawiane są msze św. niedzielne w sobotni wieczór. Ponieważ kaplica została rozbudowana niezgodnie z prawem, ks. Henryk Pichen zajął się uregulowaniem jej statutu prawnego. Następnie zwrócił się do inż. Janusza Kurzycy ze Strzelec Opolskich o przygotowanie projektu kaplicy. Przygotowany projekt został zaakceptowany przez Kurię Biskupią i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Uregulowano też sprawy gruntów, na którym stoi budynek kaplicy. Działki nieodpłatnie podarowały rodziny Jamborek i Bryś.
W 1999r. w kaplicy przeprowadzono prace renowacyjne. Posadzkę granitową ufundował ks. Henryk Pichen, dach z opierzeniem wykonała firma Krystiana Augustyna z Wierchlesia. Mieszkańcy wykonali nową stolarkę, zakupili nowe żyrandole, nową instalację elektryczną i nagłośnieniową, a potem całość wymalowali. W trakcie remontu zdjęto część elementów wyposażenia i odniesiono ofiarodawcom, m.in. żyrandole zakupione przez jednego z największych dobrodziejów – Augustyna Strzałka, który nie umiał pogodzić się z tym posunięciem i zabrał do domu podarowane przez siebie organy, na których w czasie mszy św. grał organista Antoni Sklebic. Innym dobrodziejem kaplicy był Norbert Koźlik. Przez wiele lat był także członkiem Rady Duszpasterskiej Parafii Jemielnica. W 2008r. na frontowej ścianie zawisł obraz autorstwa W. Kulika, przedstawiający Trójcę Świętą.
Kaplicę odwiedzili w czasie wizytacji kanonicznej biskupi: ks. bp Jan Kopiec (1993r. i 2007r.), ks. abp Alfons Nossol (2001r.) i ks. bp Andrzej Czaja (2013r.). Kaplica budowana z takim poświęceniem i pieczołowitością spełnia obecnie potrzeby mieszkańców Barutu.
Źródło: P. Smykała, P. Michalik, Jemielnica - dzieje wsi i parafii, Wydawnictwo MS, Opole, Jemielnica 2014
