Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim
Ziemia strzelecka właściwie od zawsze była zamieszkiwana przez Ślązaków, Niemców i Polaków. Różnorodność i wielokulturowość to cechy wyróżniające ten region. Po 1945r. ludność miejscowa musiała przyjąć obywatelstwo polskie, a w razie odmowy była narażona na szykany. Jednak niektóre osoby urodzone przed 1945r. mimo obywatelstwa polskiego czuły się nadal Niemcami. Po raz pierwszy Niemcy zamieszkujący ziemię strzelecką próbowali się zorganizować w marcu 1956r. W Strzelcach Opolskich zebrali 565 podpisów popierającą inicjatywę a następnie wysłali pismo do Komisji Spraw Narodowościowych przy KC PZPR w Warszawie, w którym prosili o zezwolenie na otwarcie szkoły niemieckiej i odprawianie nabożeństwa w języku niemieckim. Autorami tego pisma byli: Biskup, Janta, Siegfried Bonk, Else Bieniek, Hans Hlubek, Josef Lazar i Heinrich Wiosna. Za podjęcie tej inicjatywy zapłacili wysoką cenę, ponieważ stracili pracę, a następnie przymusowo zostali wysiedleni z Niemiec. Pierwsze nieoficjalne spotkania Niemców w Jemielnicy orgazniowano już w 1988r. Odbywały się one w restauracji Uniwersalnej (obecnie Eka an der Ecke). Opowiadano stare dzieje, wspominano ludzi, którzy już odeszli oraz śpiewano pieśni niemieckie. W 1989r. niemieccy politycy z CDU/CSU przyjechali z wizytą do Warszawy. Norbert Ubran opowiedział delegacji o Niemcach mieszkających na Śląsku. W ten sposób goście z Niemiec dowiedzieli się o Górze św. Anny i Jemielnicy. Nie zastanawiając się zbyt długo postanowili odwiedzić te dwa miejsca. W Jemielnicy niezwykłe spotkanie z gośćmi z Niemiec miało miejsce w restauracji Eka an der Ecke 18 czerwca 1989r. Na czele delegacji z Niemiec stał Ludwik Graf Stauffenberg, syn pułkownika Clausa Philippa Marii Schenka Grafa von Stauffenberga (1907-1944), który został rozstrzelany po nieudanym zamachu na Adolfa Hitlera. Zorganizowano wspaniałe przyjęcie z obiadem śląskim. W trakcie spotkania zaśpiewano kilka pieśni niemieckich, w tym: Kehr ich einst zur Heimat wieder. Potem wszyscy udali się z Jemielnicy na Górę św. Anny na mszę w języku serca. W dniu 12 listopada 1989r. ponad 100 jemielniczan uczestniczyło w „mszy pojednania” w Krzyżowej, gdzie spotkali się niemiecki kanclerz Helmut Kohl i premier Rzeczypospolitej Polskiej – Tadeusz Mazowiecki (1927-2013).
Struktury mniejszości niemieckiej w Jemielnicy zostały powołane 27 lipca 1990r. Jest to data symboliczna, bo w tym dniu w Urzędzie Gminy Jemielnica zostało zarejestrowane pod nr 13 Koło Gminne Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim w Jemielnicy. Do lipca 1990r. w Jemielnicy działał nieoficjalny zarząd koła, w skład który wchodzili: Franciszek Suhs – przewodniczący od lutego 1990r., Cecylia Drzymalla – skarbnik, Franz Sowietzki – przewodniczący od lutego 1990r., Richard Urban, Norbert Urban, Reinhold Pogodalla.
W lipcu 1990r. przewodniczącym wiejskim i gminnym został Franz Sowietzki. Pełnił funkcję do 1998r. Natomiast Richard Urban z Jemielnicy w 1990r. został wybrany do zarządu wojewódzkiego TSKN na Śląsku Opolskim. W latach 1998-2010 przewodniczącym wiejskim był Józef Swaczyna. Natomiast Franz Sowietzki był przewodniczącym gminnym w latach 1998-2010, a skarbnikiem Cecylia Pyka w latach 2002-2010.
W 1991r. do zarządu gminnego należeli Franz Sowietzki – przewodniczący, Cecylia Drzymalla – skarbnik, Edmund Scholke (przewodniczący wsi Wierchlesie i Piotrówka), Józef Osadnik (przewodniczący wsi Centawa), Henryk Zielonka (przewodniczący wsi Barut), Josef Koziollek (przewodniczący wsi Łaziska) i Urszula Dembonczyk (przewodnicząca wsi Gąsiorowice).
Zarząd Koła od wielu lat organizuje dla swoich członków i dla mieszkańców Jemielnicy: Dzień Matki (Muttertag), Święto Drzewka Majowego (Maibaum), Szukanie Zajączka (Osterhasensuche), od 1993r. festyn św. Marcina (Martinsfest). Ponadto organizowane są pielgrzymki: piesza na Górę św. Anny, autokarowa do Barda Śląskiego, Wambierzyc czy Zlatych Hor w Republice Czeskiej. Od samego początku przy kole działa Towarzystwo Dobroczynne. Z inicjatywy członków mniejszości niemieckiej odbudowano i wybudowano pomnik ofiar wojen, urządzono dom spotkań przy ul. Wiejskiej, nawiązano partnerskie stosunki z niemieckim miastem Laubusch, zorganizowano kursy nauki języka niemieckiego dla 120 uczestników. Dzięki staraniom zarządu gminnego Jemielnicy otrzymano część funduszy na renowację ołtarzy w kościele, na zakup instrumentów dla orkiestry gminnej oraz na budowę hali sportowej przy szkole podstawowej.
Przy kole w latach 1989-2008, funkcjonowała młodzieżowa grupa wokalno-taneczna „Hoffnung” kierowana przez Bronisławę Pandel. Grupa dzieliła się na młodszą i starszą. W prowadzeniu zespołu pomagali także Rosemarie i Richard Urban. Grupa „Hoffnung” występowała w wielu miejscowościach w kraju i za granicą. Zdobyła wiele nagród i wyróżnień. W 1996r. reprezentowała TSKN na Śląsku Opolskim w Przeglądzie Kultury i Obyczajów Mniejszości Narodowych zamieszkałych w Polsce w podwarszawskim Ursusie. W styczniu 1992r. została założona dorosła grupa wokalna „Freundschaft” przez Franza Sowietzkiego. Od stycznia 1993r. grupą kieruje jego brat Ewald Sowietzki.
Obecny skład zarządu TSKN Jemielnica przedstawia się następująco: Rudolf Figura – przewodniczący wiejski (od 2010r.), Józef Swaczyna – przewodniczący gminny Jemielnica (od 2010r.), Ryszard Nocon – sekretarz, Joachim Gottschol – skarbnik, Marek Gawlik, Cecylia Janysek i Jerzy Cieślik – członkowie zarządu. Komisja Rewizyjna Gminy: Franz Sowietzki, Roman Kolek, Joachim Gottschol, Cecylia Drzymalla. Komisja Rewizyjna Koła Jemielnica: Cecylia Drzymalla, Urszula Dembończyk, Elfryda Swoboda. Obecnie do mniejszości niemieckiej w Jemielnicy należy 160 członków.
Źródło: P. Smykała, P. Michalik, Jemielnica - dzieje wsi i parafii, Wydawnictwo MS, Opole, Jemielnica 2014
